Dla jednych najpiękniejsza pora roku, dla innych szarówka. W piątek 23 września, o godzinie 3:03 rozpocznie się astronomiczna jesień! Tego samego dnia przywitamy też jesień kalendarzową i tym samym kolejna pora roku będzie już obecna na wszystkich stałych płaszczyznach – meteorologicznej, astronomicznej i właśnie kalendarzowej.
Wielu zgodnie uważa, że jesień to najpiękniejsza pora roku. W czasie jej trwania pojawia się cała paleta barw. Rozpoczynają się także grzybobranie, pierwsze przymrozki czy klimatyczne, mgliste poranki. To także czas kiedy notujemy już znacznie niższe temperatury dobowe. Jesienią pojawia się znacznie mniej burz, a głównym zagrożeniem są nurkujące niże atlantyckie, z których te wyjątkowo silne nazywamy orkanami. Najczęściej niosą one bardzo silny, huraganowy i niszczący wiatr. Występują również słabsze, pospolite niże z silniejszym wiatrem, sztormem i późniejszym szukaniem bursztynu na plażach Bałtyku.
Trzy rodzaje jesieni
Jak już wspomnieliśmy we wstępie, mamy trzy główne (stałe) rodzaje jesieni – meteorologiczna, astronomiczna i kalendarzowa. Te właśnie używamy najczęściej w codziennym życiu, zwłaszcza kalendarzową i astronomiczną. Są jednak jeszcze dwa, rzadziej spotykane w sferze nienaukowej, czyli fenologiczna i klimatyczna. W przeciwieństwie do trzech “głównych” rodzajów jesieni, są one niestałe – związane z faktycznym stanem pogody, czy zachowaniem roślin. Znana nam powszechnie wielka trójka ma, podobnie jak w przypadku pozostałych pór roku, sztywne ramy czasowe, jedynie lekko zmienne w przypadku jesieni astronomicznej.
Najwcześniej, bo 1 września zaczyna się jesień meteorologiczna. Ten typ pór roku został ustalony dla potrzeb meteorologów i klimatologów do obliczania średnich statystycznych, aby zawsze porównywać ten sam okres. Wiele osób, zgodnie z definicjami kalendarzowymi i astronomicznymi, zalicza większość września jako końcówkę lata. Jednocześnie czerwiec, który jest meteorologicznie miesiącem letnim, uznany jest powszechnie jeszcze jako późna wiosna. Dopiero po przesileniu letnim mówi się o lecie, choć takowe w meteorologii trwa wówczas przeszło trzy tygodnie.
Kolejnym rodzajem jest jesień astronomiczna. To właśnie ona związana jest z równonocą jesienną która występuje 22 lub 23 września. W tym roku będzie miała ono miejsce już w najbliższy wtorek. Podstawą wyznaczenia dat zmian astronomicznych pór roku jest górowanie Słońca w zenicie nad równikiem bądź zwrotnikami. Ich występowaniu towarzyszą zmiany długości trwania dnia i nocy. Jesienią mówimy o równonocy – czyli dzień i noc trwają dokładnie tyle samo czasu.
"Nie wiem, jak Wy, ale ja uwielbiam jesień. Za grzane wino, gorącą czekoladę, pachnący cynamonem dom. Za ciepłe koce i zaparowane okna. Za mgłę, która wita mnie rano. Za świeczki, rozpalane nocą. Ale jesień to też smutek i rozpacz". pic.twitter.com/JaC2TwnPAZ
— Ireneusz Lara (@ilar1958) September 22, 2022
Ostatnim rodzajem jest jesień kalendarzowa. W tym roku rozpocznie się ona tego samego dnia co astronomiczna, czyli 23 września. Data ta jest stała. Wyróżniamy jeszcze dwie, rzadziej stosowane w przestrzeni publicznej jesienie – klimatyczną i fenologiczną. Na pierwsza zaczyna się wraz ze spadkiem dobowej temperatury poniżej 15 stopni, ale nie niżej niż 5 stopni. Jest to również pora występująca po lecie klimatycznym. Z kolei jesień fenologiczną wyznaczają dojrzewanie kasztanów jako początek i rozpoczęcia okresu mrozów jako końca. W fenologii wyróżnia się również wczesną i pełną jesień. Natomiast jej końcówka to przedzimie.
🍁🍂Jesień fenologiczna powoli rozgaszcza się w Rycerskim Kierzu. 20.09.2022 r.
📷 Łomżyńska Wędrówka – fb pic.twitter.com/4j0zU3ETW8
— Info Meteo – region łomżyńsko-ostrołęcki-PL🇵🇱 (@MeteoinfoLMOSPL) September 20, 2022
Jaka będzie tegoroczna jesień?
Z analizy bieżących wyliczeń modeli prognostycznych oraz prognozy synoptyków z serwisu AccuWeather na nadchodzące miesiące wynika, że tegoroczna jesień powinna być wilgotna ale z temperaturami w normie wieloletniej. Istnieje spora szansa, że susza, która tak dokuczała nam w tym roku, choć częściowo zostanie zniwelowana, a zapasy wód gruntowych oraz wody w rzekach zostaną uzupełnione. Możliwe będą jeszcze lokalne burze, ale nie powinny być one silne. Pojawią się też okresy z chłodem i przymrozkami. Na pewno jednak nie zabraknie wielu pięknych chwil i tradycyjnej złotej Polskiej jesieni, a także babiego lata.
Grafika ilustracyjna: pixabay.com / opr. własne
Treści zawarte na stronie podlegają prawu autorskiemu. Ponowne wykorzystanie tekstów, grafik, filmów, czy pozostałych komponentów strony w całości, bądź we fragmentach bez podania źródła, lub pisemnej zgody redakcji jest kradzieżą i będzie podstawą do wszczęcia postępowania karnego.Doceniasz naszą pracę? Postaw nam wirtualną kawę!
