Wrzesień przyniósł ekstremalne, choć relatywnie krótkotrwałe opady deszczu na południu kraju. Spowodowały one katastrofalną w skutkach powódź. Mimo tego miesiąc okazał się na ogół suchy i dość ciepły. Czy taki cieplejszy i pogodny trend utrzyma się w nadchodzących tygodniach? A może zacznie się okres szarugi i wilgoci? Sprawdzamy co mówią najnowsze prognozy na październik.
Mimo powodzi, wrzesień był miesiącem na ogół suchym. W północno-wschodniej Polsce spadło miejscami mniej niż 30% normy deszczu dla września. Praktycznie wszędzie na południe od linii Rzeszów-Łódź-Poznań-Gorzów Wielkopolski deszczu było mniej niż powinno. Po suchym lecie i relatywnie suchej wiośnie nie jest to dobra wiadomość dla rolników czy sadowników. Poziom wód gruntowych również jest niższy niż powinien. Dodatkowo miniony miesiąc był cieplejszy od normy o ponad dwa stopnie w całym kraju, a na wschodzie miejscami nawet o 5 stopni. Czy październik zmieni ten trend? Sprawdzamy najnowsze wyliczenia modeli pogodowych.
Cieplej, ale nie najcieplej w historii
W przeciwieństwie do prognoz krótkoterminowych, modele średnio i długoterminowe mogą powiedzieć jedynie jaka ogólna tendencja pogodowa czeka nas w danym okresie. Im dalej patrzymy w przód, tym te prognozy są też mniej dokładne. Dlatego skorzystamy z kilku źródeł aby oszacować co przyniesie nam październik.
Europejski model ECMWF przygotowuje prognozy długoterminowe w dwóch formach – anomalie tygodniowe na okres pięciu tygodni, oraz prognozy miesięczne na cztery miesiące do przodu. Najpierw porównamy jego wyliczenia odnośnie temperatur. Model pięciotygodniowy (ECMWF EPS) przewiduje, że pierwszy tydzień października będzie raczej chłodniejszy od normy. Anomalia ujemna temperatury w Polsce może sięgnąć między -1 a -3 stopnie. Ocieplenie zacznie się wraz z drugim tygodniem miesiąca i przynieść może wartości w okolicach 0-2 stopni ponad normę wieloletnią. Druga połowa miesiąca zapowiada się ogólnie w normie, lub nieznacznie powyżej.
Podobnego zdania jest model miesięczny ECMWF SEAS5, który przewiduje ogólną anomalię miesiąca na poziomie 0,5-1,5 stopnia powyżej normy. Warto tu jednak wziąć pewną poprawkę na te przewidywania. Ten sam model przewiduje aż 40-50% szans dla większości kraju na średnią miesięczną temperaturę października w zakresie 20% najcieplejszych w okresie 1993-2016. Daje to spore szanse na to, że październik będzie jednym z najcieplejszych w historii pomiarów, ale nie będzie najcieplejszym.
Nieco bardziej zachowawczy jest model CFS, prognozy anomalii temperatury na październik przewidują jedynie nieznacznie cieplejszy miesiąc i to głównie na wschodzie kraju. Widzi on dodatkowo dominację niżową, co w połączeniu z cieplejszym od normy Atlantykiem jest podstawą aby sądzić, że temperatury powyżej średniej będą wynikać z wędrówki niżów, a przez to niższej dziennej amplitudy temperatury i relatywnie częste napływy cieplejszego powietrza znad Atlantyku.
Więcej deszczu, ale nadal dość sucho
Kwestia opadu jest już nieco bardziej zbieżna. Model ECMWF EPS przewiduje, że pierwszy tydzień października będzie bardziej wilgotny na południu i przeważnie suchy na północy. Potwierdzają to prognozy średnio i krótkoterminowe, przewidujące rozbudowę wyżu nad rejonem Bałtyku, który odpędzi opady i chmury znad północy Polski. Jednocześnie w drugiej połowie tygodnia na południu naszego kraju mogą pojawić się silne opady deszczu. Drugi tydzień miesiąca będzie już nieco bardziej wilgotny w całym kraju, przynosząc zapewne około 10-20% więcej deszczu niż zazwyczaj. Dopiero trzeci i czwarty tydzień października będą bardziej suche, jedynie na północnym zachodzie deszczu może być nieco więcej.
Model SEAS5, podobnie jak CFS, widzi miesiąc ogólnie w normie opadowej, lub nieznacznie powyżej normy. Najpewniej nie będzie znacznego przekroczenia średniej wieloletniej (opady najpewniej będą w przedziale 40-60% średniej z wielolecia 1993-2016). Istnieje także mniej więcej 10-20% szans na za równo ekstremalnie mokry, jak i ekstremalnie suchy miesiąc.
Deszczu będzie jednak za mało żeby poprawić sytuację hydrologiczną przed zimą i podwyższyć poziom wód gruntowych czy wody w rzekach. Cała nadzieja w listopadowych opadach i w śnieżnej lub mokrej zimie. O nich jednak jest jeszcze za wcześnie aby powiedzieć coś konkretnego.
Jak wyglądają obecne prognozy na październik?
Przeglądając wyżej wymienione, podstawowe parametry, oraz analizując dodatkowe wartości, jak anomalia temperatury Atlantyku, usłonecznienie, czy anomalia wysokości geopotencjału, można nakreślić ogólne prognozy na październik 2024.
Początek miesiąca będzie nieco chłodniejszy niż zazwyczaj – wraz z dominacją wyżu nad północną Polską temperatury nocami mogą spadać, a i te dzienne nie będą najwyższe. Z tego też powodu czeka nas raczej niewiele opadów w tym regionie kraju. Z kolei południe będzie miało cieplejsze noce, ale za to więcej chmur i opadów. W połowie miesiąca zacznie się większa dominacja niżowa, a przez to temperatury nieco wzrosną. Przybędzie też opadów w pozostałych regionach kraju. Niestety mogą się one wiązać z silnym wiatrem, spowodowanym wędrującymi, głębokimi niżami atlantyckimi. Druga połowa miesiąca będzie już raczej spokojniejsza choć nadal będziemy pod dominacją obszarów niskiego ciśnienia. Temperatury, choć nadal wyższe od normy, będą powoli spadać i pod koniec miesiąca znowu możemy spodziewać się lokalnych, nocnych mrozów.
Ogólnie w październiku najwięcej deszczu spodziewamy się w północno-zachodniej części kraju, najmniejszej na północnym wschodzie. Pierwsze dni miesiąca przyniosą nam temperatury maksymalne rzędu 12-16 stopni, a nocami około 7-10 stopni. W drugiej połowie miesiąca termometry pokazywać będą za dnia na ogół między 6 a 9 stopni, nocami od 3 do 7 kresek na plusie, z lokalnymi spadkami w okolice zera, oraz przymrozkami. Nie wykluczone, że wystąpi przynajmniej jedna, silna wichura, najpewniej w drugim tygodniu miesiąca, oraz kilka słabszych, głównie pod koniec października.
Grafika ilustracyjna: Robert Marcinowicz/INCUS Meteo
Treści zawarte na stronie podlegają prawu autorskiemu. Ponowne wykorzystanie tekstów, grafik, filmów, czy pozostałych komponentów strony w całości, bądź we fragmentach bez podania źródła, lub pisemnej zgody redakcji jest kradzieżą i będzie podstawą do wszczęcia postępowania karnego.Śledź nas na Facebooku!
Doceniasz naszą pracę? Postaw nam wirtualną kawę!
