Ciśnienie atmosferyczne jest z nami cały czas. Czy tego chcemy czy nie, wpływa między innymi na samopoczucie człowieka. Już lata temu zaobserwowano, że szybkie jego zmiany powodują szereg reakcji w naszym organizmie. Tak jest też gdy utrzymuje się wysokie ciśnienia. Jakich objawów można się spodziewać? Kogo dotykają one najbardziej? Jak długo Polska znajdować się będzie pod wpływem wyżów?
Od kilku dni nad Europą Środkową rozbudowuje się rozległy wyż. Dzięki niemu mamy ogólnie spokojną, suchą i dość ciepłą aurę. Głębokie niże, a więc związane z nimi ulewy, sztormy i zmienna temperatura, omijają dzięki niemu Polskę szerokim łukiem. Przynosi on także spektakularne zjawiska na niebie. Niestety jego obecność może odczuwać wiele osób, zwłaszcza meteopatów. Jak jednak stosunkowo niewielki nacisk powietrza może wpływać na nasze samopoczucie?
Ciśnienie atmosferyczne – niewidoczna siła
Aby zrozumieć, czym jest ciśnienie atmosferyczne najprościej wyobrazić sobie atmosferę ziemską jako ogromny zbiornik wody z powierzchnią Ziemi jako dnem tego naczynia. Właśnie tam znajdujemy się my i wszystko, co wokoło nas. Woda znajdująca się w tej sytuacji powyżej naciska na nas ciężarem całego słupa wody. Z podobną sytuacją mamy do czynienia w rzeczywistości. Zamiast wody, otacza nas jednak powietrze. Również ono wywiera na nas “nacisk”. Nacisk ten zmienia się wraz z wysokością nad poziomem morza – im wyżej, tym ciśnienia jest mniejsze. Wytłumaczyć można to „mniejszą ilością powietrza naciskającego na nas z góry”. Ciśnienie nie spada jednak równomiernie z wysokością. Choć rozciąga się ona na kilkaset (lub nawet kilka tysięcy, zależy od przyjętej definicji) kilometrów w górę, to połowa jej masy znajduje się w pierwszych 5500 metrach nad poziomem morza. Oznacza to, że będąc zaledwie 5,5 kilometra nad ziemią, ciśnienie jest mniejsze o połowę od tego, które notujemy nad morzem.
Innymi czynnikami wpływającymi na wartość ciśnienia atmosferycznego są temperatura, wilgotność oraz szerokość geograficzna. Występują także lokalne jego zmiany zależne od właściwości fizycznych masy powietrza nad danym obszarem, czy od występowania wyżów oraz niżów. Do określania jego siły, używamy jednostki Paskal (Pa). Określa ona wartość, z jaką dana siła działa na konkretną jednostkę powierzchni. Jeden Paskal to dokładnie 1 Newton na metr kwadratowy (około 0,1 kg/m2). Jednak wartość ciśnienia atmosferycznego zapisywana w tej jednostce, byłaby bardzo duża i zawierałaby wiele cyfr. Dlatego przyjęto zapis “hPa” oznaczający hektopaskale. Przedrostek hekto oznacza mnożnik stukrotny (jeden hektopaskal to sto paskali). Oznacza to, że standardowe ciśnienie (1013 hPa) to nacisk około 10330 kg/m2, czyli ponad 10 ton!
Średnie ciśnienie atmosferyczne na Ziemi na poziomie morza wynosi dokładnie 1013,25 hPa. Możliwe są jednak znaczne, choć krótkotrwałe odchylenia od tej wartości. Najwyższe zarejestrowane w Polsce ciśnienie wynosiło 1054 hPa. Taka sytuacja miała miejsce w grudniu 1997 roku w Suwałkach. Najniższa notowana wartość wystąpiła w Łodzi i Szczecinie w lutym 1989 roku i wynosiła 965,2 hPa. Urządzenie służące do pomiaru ciśnienia nazywamy barometrem.
Sytuacja baryczna w Polsce
Od czwartku 6 października nad południowymi krańcami Polski znajduje się centrum wyżu. Jego rozbudowa na naszym krajem spowodowała szybki przyrost ciśnienia. W czwartkowy poranek na niektórych stacjach synoptycznych obserwowano przyrost w ciągu trzech godzin o nawet 2,2 hPa. Choć najwyższe notowane ciśnienie było w nocy z czwartku na piątek, to najbliższe dni upłyną pod znakiem wędrówki kolejnych ośrodków wysokiego ciśnienia.
A skoro będą one wędrować, oznacza to okresowe spadki wartości ciśnienia atmosferycznego, a następnie kolejne wzrosty w krótkim czasie. Wyżowej aury spodziewamy się aż do czwartku 13 października. Z drugiej strony jednak dzięki temu do połowy miesiąca czeka nas wolna od wichur, czy większych ilości deszczu aura. Mimo oczywistych plusów, są tu także złe strony tego stanu rzeczy. Przedłużająca się susza może być brzemienna w skutkach zimą, zwłaszcza jeśli nie spadnie wiele śniegu. Dodatkowo zasoby wodne mogą nie mieć szansy się odnowić, a to doprowadzić może do suchego początku okresu wegetacji, zwłaszcza jeśli wiosna 2023 będzie ponownie sucha.
Jak reaguje ciało człowieka na zmiany ciśnienia atmosferycznego?
Ciało człowieka jest poddane nieustającemu działaniu ciśnienia atmosferycznego. Jest to dla niego bodziec, powodujący występowanie reakcji w układzie nerwowym. Gwałtowne zmiany lub utrzymujące się dłuższy czas większe odchylenie od średniej wartości tego parametru powoduje występowania negatywnych odczuć. Szczególnie silnie zmiany sytuacji barycznej, bądź potężny antycyklon odczuwają meteopaci. Do typowych objawów należą między innymi:
- ból głowy
- senność
- rozdrażnienie
- problemy z koncentracją
- wzrost ciśnienia tętniczego krwi
- zaburzenia pracy serca
- problemy z oddychaniem
Meteopatami nazywamy grupę ludzi, których organizm jest nadwrażliwy na zmiany warunków atmosferycznych tj. ciśnienie, temperatura, wilgotność, deszcz czy silny wiatr. Choć są to głównie dzieci, osoby starsze i osoby z niskim ciśnieniem tętniczym to przyjmuje się, że znaczący wpływ na ciało w związku ze zmianą pogody odczuwa nawet 70% Polaków. Oprócz wymienionych wyżej objawów, u niektórych osób odnotowuje się nasilenie objawów innych chorób – alergii, reumatyzmu, ale także poważniejszych chorób związanych ze wszystkimi organami w naszym organizmie. Nie jest to jednak jednostka chorobowa – stąd też nie istnieją leki, mające za zadanie niwelować wpływ warunków atmosferycznych na organizm tych osób.
Możliwe jest jedynie zwalczanie występujących objawów, choć z opisu wielu osób dotkniętych tą przypadłością wynika, że najczęściej “trzeba to po prostu przetrwać”. Ważna jest także świadomość nadchodzących zmian, wtedy można dostosować swoje plany, do prawdopodobnego pogorszenia samopoczucia. Informacje na temat pogody znajdziecie na naszym portalu śledząc prognozy tygodniowe czy weekendowe.
Grafika ilustracyjna: pixabay / opracowanie: Mateusz Łukasik/Sieć Obserwatorów Burz
Treści zawarte na stronie podlegają prawu autorskiemu. Ponowne wykorzystanie tekstów, grafik, filmów, czy pozostałych komponentów strony w całości, bądź we fragmentach bez podania źródła, lub pisemnej zgody redakcji jest kradzieżą i będzie podstawą do wszczęcia postępowania karnego.Doceniasz naszą pracę? Postaw nam wirtualną kawę!
