Europejskie Centrum Średnioterminowych Prognoz Pogody (ECMWF) to europejska, międzynarodowa organizacja specjalizująca się w przewidywaniu i modelowaniu prognoz pogody. Założona w 1975 roku organizacja zrzesza pod sobą 23 kraje Europy, oraz ma pod sobą 12 członków stowarzyszonych. Na tej liście są wszystkie kraje UE, poza jednym. Zgadliście – poza Polską. Są jednak szanse, że Polska niebawem stanie się członkiem ECMWF. Jakie da nam to możliwości?
EMCWF, czyli Europejskie Centrum Średnioterminowych Prognoz Pogody to wiodący ośrodek naukowy, zajmujący się doskonaleniem prognoz pogody i klimatu, reanalizą meteorologiczną i przewidywaniem anomalii klimatycznych w nadchodzących miesiącach. Produktem organizacji jest między innymi wysokiej jakości globalny model pogodowy, z którego korzystają służby czy media na całym świecie. Ta europejska organizacja zrzesza niemal wszystkie kraje UE, oraz kilka państw nie będących członkami Unii. Jedynym krajem członkowskim Unii Europejskiej który nie jest jednocześnie w strukturach ECMWF jest Polska. Możliwe jednak że w końcu się to zmieni.
Prognozowanie ekstremalnej pogody jest ekstremalnie ważne
Wrześniowa powódź to kolejne w ostatnich kilkunastu latach, gwałtowne zdarzenie pogodowe, które wskazuje na to jak istotne jest nie tylko sprawne ostrzeganie, ale także dokładne i rzetelne ostrzeganie pogodowe. Tym razem synoptycy nie zostali zaskoczeni przez aurę, bo już kilka dni wcześniej istniało duże prawdopodobieństwo ekstremalnego deszczu, a modele pogodowe pozostawały dość zgodne. Choć działania służb, w szczególności Wód Polskich przed i w trakcie powodzi będzie teraz analizowana, tak po stronie IMGW, organizacji pozarządowych takich jak Sieć Obserwatorów Burz, czy wiodących modeli pogodowych i centrów modelowania meteorologicznego, nie można postawić żadnych zarzutów. Ulewne deszcze z pierwszej połowy września 2024 udowodniły po raz kolejny, że przewidywanie ekstremalnych zjawisk pogodowych jest możliwe i to z dużą dokładnością.

Może być jednak jeszcze dokładniejsze, służby mogą być ostrzeganie wcześniej a Polska może mieć dostęp do wachlarza produktów do prognozowania pogody i klimatu. Co więcej, możemy mieć wkład w doskonalenie tych prognoz. Choć nasz kraj jest częścią wielkich projektów meteorologicznych i klimatycznych, wchodząc w skład EUMETSAT, WMO czy COPERNICUS, nadal jesteśmy jedynym krajem UE, który nie jest w szeregach ECMWF. A to w obliczu postępujących zmian klimatu i coraz większego znaczenia prognoz ekstremalnych i długoterminowych ma kluczowe znaczenie dla lepszego przygotowania się na wyzwania najbliższych dekad.
Polska może być członkiem ECMWF już niedługo
“Pozbawiamy się możliwości lepszego prognozowania sezonowego np. dla rolnictwa, energetyki, żeglugi, czy w sytuacjach kryzysowych takich, jak obecna” – mówi w rozmowie z OKO.press prof. Szymon Malinowski, fizyk atmosfery z Uniwersytetu Warszawskiego. Jak podkreśla, będąc poza strukturami ECMWF działamy głównie na swoją szkodę.To nie tylko brak bezpośredniego dostępu do danych, ale i wiedzy i doświadczenia w zakresie prognozowania średnio i długoterminowego, a także sezonowego. Polsce pozostaje więc jedynie płatny dostęp do gotowych wyników modelowania ECMFW.
Profesor Malinowski od lat zabiega o dołączenie Polski do ECMFW. W kooperacji z IMGW udało się kilka miesięcy temu ponownie opracować rekomendację członkostwa naszego kraju w tej organizacji. Przedstawiciele rządu zapewnili, na razie jedynie ustnie, że znajdą się środki w budżecie na przystąpienie do projektu. Członkostwo w ECMWF nie jest darmowe, a składka obliczana jest na podstawie PKB danego kraju. W przypadku Polski byłoby to zapewne kilka milionów Euro. Jest to jednak pierwsza deklaracja ze strony jakiegokolwiek polskiego rządu o możliwości dołączenia. Gdyby Polska stała się członkiem ECMWF, otrzymalibyśmy jako kraj dostęp nie tylko do danych i technologii, ale także moglibyśmy rozwijać własne, regionalne modele pogodowe. Dzięki temu jakość i szybkość ostrzegania pogodowego znacznie by się poprawiły.
Kilka miesięcy temu, zanim Dolny Śląsk nawiedziła potężna powódź, zespół pod kierownictwem prof. dr hab. inż. Mariusza Figurskiego prowadził analizy dotyczące zwiększenia potencjału i jakości modelowania pogody oraz klimatu w IMGW-PIB. Wyniki pokazały, że w tej dziedzinie Polska… pic.twitter.com/FChVWXTXrg
— IMGW-PIB Centrum Modelowania Meteorologicznego (@IMGW_CMM) September 29, 2024
Brak członkostwa Polski w ECMWF wynika z ogólnego niedofinansowania nauki, oraz braku decyzyjności poprzednich rządów. Choć jest to organizacja naukowa, to przynależność do niej przynosi znaczne korzyści dla służb meteo, ale także dla wojska, rządu, czy samorządów. Problem jednak leży w braku świadomości i chęci poprzedniego rządu, a także braku pomysłu na to z czyjego budżetu miałyby iść środki. Jest jednak światełko w tunelu i nadzieja, że uda się rozwiązać tą kwestię. Możliwe że jeszcze przed końcem tego roku znane będą konkrety ze strony rządu.
Grafika ilustracyjna: ECMWF Charts
Treści zawarte na stronie podlegają prawu autorskiemu. Ponowne wykorzystanie tekstów, grafik, filmów, czy pozostałych komponentów strony w całości, bądź we fragmentach bez podania źródła, lub pisemnej zgody redakcji jest kradzieżą i będzie podstawą do wszczęcia postępowania karnego.Śledź nas na Facebooku!
Doceniasz naszą pracę? Postaw nam wirtualną kawę!
