Okres wiosenny i letni to czas, w którym poza piękną, słoneczną i ciepłą aurą, często pojawiają się i burze. Najczęściej związane są z dynamicznymi zmianami w pogodzie. Burze ze swojej natury są potencjalnie groźne. Jak należy się zachować w czasie burzy? Jakie są zasady bezpieczeństwa? Wyjaśniamy to w naszym artykule.
O burzy mówimy wtedy, gdy następuje jedno lub kilka nagłych wyładowań atmosferycznych (piorunów). Wyładowania występują zarówno pomiędzy chmurami (wyładowania wewnątrzchmurowe) jak i między chmurą a ziemią. Jedno jest pewne – burze można lubić, lub przeraźliwie się ich bać. Nie zmienne jest jednak to, że każdy powinien wiedzieć jak się zachować w czasie burzy, tak aby nie stanowiła ona zagrożenia dla życia i zdrowia. Groźne są nie tylko wyładowania, ale także intensywne opady deszczu, grad czy silny wiatr. W Polsce pojawiają się także trąby powietrzne – zarówno te związane z superkomórkami burzowymi i mezocyklonem, jak i nie – wtedy mówimy o trąbach lądowych.
Jak zachować się w czasie burzy poza domem?
Jeśli zauważymy, że chmury zaczynają się piętrzyć i mają ciemną podstawę (choć nie zawsze), to sygnał, że pojawiło się ryzyko rozwoju burz. W takiej sytuacji należy uważnie obserwować sytuację, żeby odpowiednio wcześnie znaleźć bezpieczne schronienie. Dobrym pomysłem jest także śledzenie aktualnych prognoz i ostrzeżeń, przykładowo na stronie https://obserwatorzy.info należącej do Stowarzyszenia Sieć Obserwatorów Burz. Na podobnej zasadzie działa aplikacja Monitor Burz, która dodatkowo ostrzeże przed zbliżającym się zagrożeniem.
Aby określić, jak daleko od nas znajduje się burza, należy wziąć pod uwagę czas od momentu pojawienia się pioruna do grzmotu, który słyszymy. Każda sekunda to około 340 metrów, gdyż z taką prędkością rozchodzi się dźwięk (340m/s). Nie jest to jednak niezawodna metoda, a jedynie wskazanie jak daleko od nas uderzył konkretny piorun. Burze mogą przemieszczać się szybko, a pioruny bić nawet kilkanaście kilometrów od centrum burzy. Praktycznie w momencie gdy słyszymy pierwszy grzmot, powinniśmy szukać schronienia i pozostać tam dopóki nie minie przynajmniej 15 minut od ostatniego, słyszalnego grzmotu.
Jeśli jednak burza będzie nam zagrażać poza domem, należy:
- jak najszybciej znaleźć bezpieczne schronienie;
- unikać przebywania pod drzewami;
- unikać przebywania na otwartej przestrzeni;
- jeżeli znaleźliśmy się na otwartej przestrzeni – powinniśmy kucnąć (nie siadać i nie kłaść się) ze złączonymi i podciągniętymi pod siebie nogami. Nogi powinny być złączone, ponieważ w przypadku uderzenia pioruna, na skutek powstania różnicy napięć (tzw. napięcia krokowego) może dojść do przepływu prądu między stopami;
- jeżeli pływamy w wodzie lub znajdujemy się na łodzi, wyjść na brzeg i oddalić się od wody, gdyż jest ona doskonałym przewodnikiem elektrycznym;
- unikać dotykania przedmiotów zrobionych z metalu oraz przebywania w ich pobliżu – przedmioty metalowe mogą „przyciągać” pioruny;
- pozostać w samochodzie (jeżeli jesteśmy akurat w podróży) – samochód stanowi dobrą ochronę przed uderzeniem pioruna;
- natychmiast przykucnąć jeżeli czujemy ładunki elektryczne w powietrzu, a włosy „stają nam dęba”;
- osoby przebywające w grupie na otwartej przestrzeni powinny się rozproszyć na odległość kilkudziesięciu metrów, aby w przypadku uderzenia pioruna część grupy mogła udzielić pomocy porażonym;
- jeżeli widzisz zwisające przewody elektryczne, natychmiast powiadom odpowiednie służby. Pod żadnym pozorem do nich nie podchodź;
- jeżeli znajdujesz się w górach i widzisz oznaki zbliżającej się burzy, natychmiast zejdź z grani lub ze szczytu w dolinę. Nie zwlekaj, pogoda w górach zmienia się bardzo szybko;
- śledzić aktualne komunikaty i ostrzeżenia pogodowe.
Jak zachować się w czasie burzy w domu?
W domu jesteśmy najbezpieczniejsi. Bardzo ważne, aby budynek był zabezpieczony instalacją odgromową, która w przypadku uderzenia pioruna odprowadzi ładunek elektryczny do gruntu. Nie znaczy to jednak, że nie obowiązują zasady bezpieczeństwa. W czasie przebywania w czasie burzy w domu należy:
- unikać używania sprzętów elektrycznych i elektronicznych zasilanych z sieci (suszarki do włosów, miksery itp.), ponieważ korzystanie z tych urządzeń, w przypadku uderzenia pioruna w naziemną sieć elektroenergetyczną, grozi porażeniem impulsem rozchodzącym się w przewodach instalacji elektrycznej;
- odłączyć od sieci elektroniczny sprzęt domowy (sprzęt RTV, komputery) – to uchroni go przed uszkodzeniem w przypadku tzw. przepięcia, będącego skutkiem uderzenia pioruna w infrastrukturę elektroenergetyczną;
- przygotować latarkę z bateriami, na wypadek przerw w dostawie prądu;
- jeżeli widzisz iskrzenie domowej instalacji elektrycznej, popalone przewody lub czujesz swąd – wyłącz elektryczność oraz gaz i natychmiast wezwij odpowiednie służby techniczne;
- przygotować radio, aby w przypadku dłuższej przerwy w dostawach prądu móc słuchać komunikatów i informacji;
- naładować powerbanki, tak aby w razie braku prądu, móc naładować baterie w urządzeniach przenośnych, takich jak np. smartfony czy tablety;
- śledzić aktualne komunikaty i ostrzeżenia pogodowe.
Co zrobić w przypadku porażenia piorunem?
Porażenie piorunem stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Jeśli jesteś świadkiem takiego zdarzenia, należy:
- zbadać stan ogólny poszkodowanego;
- sprawdzić czy oddycha i czy tętno jest wyczuwalne;
- jeżeli u osoby porażonej piorunem doszło do zatrzymania oddechu, jak najszybciej rozpocząć sztuczne oddychanie, natomiast jeżeli tętno nie jest wyczuwalne niezbędne jest rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo – oddechowej czyli zewnętrznego masażu serca;
- wezwać pomoc medyczną lub jeśli jest to konieczne, także inne służby.
Opracowano na podstawie materiałów Rządowego Centrum Bezpieczeństwa
Grafika ilustracyjna: pixabay.com / opr. własne
Treści zawarte na stronie podlegają prawu autorskiemu. Ponowne wykorzystanie tekstów, grafik, filmów, czy pozostałych komponentów strony w całości, bądź we fragmentach bez podania źródła, lub pisemnej zgody redakcji jest kradzieżą i będzie podstawą do wszczęcia postępowania karnego.Śledź nas na Facebooku!
Doceniasz naszą pracę? Postaw nam wirtualną kawę!